Непэ зигугъу къэсшIымэ сшIоигъор сикъоджэ кIа­сэу Аскъэлае щыщхэу зэо мэшIуаем пэуцугъэхэу, гъэшIэрэ щытхъур апсэкIэ къэзылэжьыгъэ дзэ­кIолI­хэу, пыим анэIу фэгъэзагъэу зышъхьэрэ зы­псэрэкIэ ТекIоныгъэр къытфыдэзыхи къэзымы­гъэ­зэжьы­гъэ­хэмрэ ахэм къыщанэгъэ бзылъфыгъэ ныбжьы­кIэхэу сабыйхэр зыкIэтэкъуагъэхэу, лIы­гъэшхо, гукIэгъушхо зэрахьэзэ, ашъхьэ рамыхьыжьэжьэу зисабыйхэр дахэу зыпIужьыгъэхэмрэ арых.

Заор къызежьэгъэ апэрэ мафэхэм лIы чъэпхъыгъэу чылэм дэсыр зэкIэ мэфэ зэкIэ­лъыкIохэм дэкIыгъэх. Сянэ тхьамыкIэм къызэриIожьы­щты­гъэмкIэ, сятэ IофышIэ къикIы­жьи, щэджагъохэм адэжь, нэ­бгырих кIыгъоу кукIэ къыIу­хьа­жьи, икъэптан ышти, тэ кIэлэцIыкIуитIум тшъхьэ Iэ къы­щифэжьи, «Айщэт, тэ заом тэкIо, сыолъэIу сикIэлитIу цIыф дэгъоу бгъэсэнхэкIэ», — ыIуи, дэкIыгъ. Смоленскэ дэжь щыфэхыгъ. А лъэхъаным сэ зы илъэс, сшы илъэсищ тыны­бжьыгъ ныIэп. Джащ къыщыублагъэу сянэ шъузабэу, тэ кIэ­лэ ибэхэу тыкъэнагъ. Ти­чы­лэкIэ нэбгырэ 300-м ехъу заом кIуагъэ, нэбгыри 153-р хэкIодагъ. Сянэ фэдэхэу илъэс 30-м нэмысыгъэхэу, зы са­быим къыщегъэжьагъэу 5 — 6 зыкIэс бзылъфыгъи 153-рэ шъузабэу къэнэгъагъ. Ахэм ащыщ зыпари щыIэжьэп, зэкIэри дунаим ехыжьыгъ. Мыхэм зы мыхъун гущыIэ апымы­Iу­кIэу, колхоз Iофым нэфшъагъом даублэмэ, чэщныкъо охъу­фэкIэ лажьэхэзэ, якIалэмэ чэ­щым хьантхъупс тIэкIу къафа­гъажъомэ икIыхэзэ, апIужьы­гъэх.

Заор заухым, зятэ къэкIо­жьыгъэмэ яунэ тыIухьэмэ, тя­хъуапсэу тыхэтыгъ, ащ тесэжьыфэ къин тлъэгъугъэ. Зятэ къэкIожьыгъэмэ насыпышхо яIагъ. Янэхэри ренэу IофышIэ мыкIохэми хъущтыгъ, якIалэхэр мафэрэ псыIушъом Iусхэу, тэ, кIэлэ ибэхэм, губгъом ты­щыIэу тымэкъуаоу, кухэмкIэ лэжьыгъэр къитщэу, шъхьэIэт тимыIэу тылэжьагъ.

Ащ ыуж хабзэми зыкъы­шIэжьи, зыгорэхэр ветеранхэм къафишIэхэу зэхъум, зэкIэ фэ­гъэкIотэныгъэхэр заом хэлэжьагъэмэ афагъэшъуашэщтыгъ, ау шъузабэхэмрэ заом хэкIо­да­гъэмэ къакIэныгъэхэмрэ Iа­хьынчъэу къахьыгъ. Хэтрэ ха­бзэ къызытехьи ныбжьи зятэ хэкIодагъэхэмрэ ахэм яшъхьэ­гъусэхэмрэ фэгъэкIотэныгъэ афашIыгъэп. Гъомылапхъэр ма­кIэу, тхъур, шъоущыгъур, фэтагыныр «участникмэ апай» аIомэ, шъузабэхэр тучаным къычIагъэкIыжьэуи уахътэ къы­тэкIугъ.

Хьау, хабзэм игунахь сштэнэп, илъэс 18 тэхъуфэкIэ сомэ плIырыплI пособиеу къыта­тыгъ. Джары шъхьэуасэу тятэ иIагъэр. Заом Iухьи, уIэгъэ цIы­кIу телъэу тылым щыIи, заор аухынкIэ къэнагъэ щымыIэу зэуапIэм Iухьажьи, тын лъапIи (юбилейнэхэм анэмыкIэу) къэзымылэжьыгъэхэм маши­нэхэри, фэтэрхэри къараты­гъэхэу сэшIэ. Ахэм сызягу­пшы­сэкIэ, къэзымыгъэзэжьыгъэ тятэ пае гур нахь лъэшыхэу мэузы. Хьау, ахэм сяшъугъу­рэп, хабзэми тыригъэджагъ, тищыIакIи хъущт, ау сыд къин тлъэгъугъэр, урысмэ зэраIоу «какой ценой». Чылэм инэжъ-Iужъ дэдэхэу джы непэрэ щы­IакIэр зэзыгъэфагъэхэу, ­илъэс 12 — 13 аныбжьэу колхоз губгъом щылэжьагъэхэм сыгу ягъу. Сэ сшъхьэкIэ илъэс 12 сыныбжьэу IофшIэныр езгъэжьагъ. Сэщ фэдэу къуаджэм дэсыр мэкIагъэп, ау ахэм япчъагъи илъэс къэс къыщэкIэ. МылъкукIэ ахэм укъямытэщт­ми, тянэхэм къинэу алъэгъу­гъэм уасэ иIэн фаеу ­сэлъытэ.

КIэлэ ибэхэм ащыщэу Гъыщ Мосэ ыкъоу Азмэт.

Адыгъэ макъ.