Илъэс 15 фэдиз хъугъэ ас­къэ­лаехэм ефэндэу зытиIэр Хъот Бэчмызэ. Мы ефэндым сы­къы­­тегущыIэнэу сыгу къы­зы­кIыгъэр гъунэгъу къуаджэ горэм бэ­мы­шIэу хьадагъэм сы­зэкIом ыуж. Мыщ фэдэ Iофхэр зэзгъэфэнхэу сиIоф хэлъэп, ау тичылэ ефэндым къесIолIэн сэшIэшъ, ар зыфэдэр цIыфхэм язгъашIэ сшIо­игъу.

Бэчмызэ кIэлэ дэдэу диныр ылэжьынэу ригъэжьагъ. Адыгэ шъолъырым зыфэдэ имысыгъэ ефэнд цIэрыIоу Емыж Мосэ Аскъэлае щыщ кIалэхэу диным игъогу тырищагъэхэм ар ащыщ. Ары къуаджэм дэсхэр зэхэгу­щыIэжьхи, Бэчмызэ елъэIухи ефэнд пшъэрылъхэр зыкIыфа­гъэзагъэхэр. Ефэндэу зэхъуи, ащ ыпэкIи Бэчмызэ иIоф зыхэмылъым хэгущыIагъэп, Алахьталэм ащ шIошъхъуны­гъэу фыриIэм тетэу мэпсэу.

Лъэхъанэу тызыхэтым, гу­хэкI нахь мышIэми, бэ дунаим ехыжьырэр, мазэм нэбгырэ пчъагъэ ащ ыгъэтIылъыжьэу къыхэкIы. Ары пэпчъ «Машинэ къыслъэ­рэкIуи серэщ» ыIорэп, ежь-ежьырэу макIо, къин зиIэм деIэ, къытефэрэр къе­шIэшъ, къыдэ­кIыжьы. Зы сомэ е зы лы такъыр зыми Iихырэп, хэт сыд ыIуагъэкIи ежь изе­кIуакIэ зэблырагъэхъун алъэ­кIыгъэп непэ къызынэсыгъэм.

Бэчмызэ зыгорэхэр зэригъа­фэхэу, иIоф зыхэмылъым хэгу­щыIэу щытэп. Дин шапхъэхэм афэгъэхьыгъэу еупчIыхэмэ, ежь ышIэрэм тетэу джэуап къа­ретыжьы, ау «мары зэрэщытын фаер нахь, нэмыкIэп» ыIорэп.

Бэчмызэ хъупхъэу иунагъо щэлажьэ, ежь илэжьыгъэ хьалэл нэмыкI иунэ рихьэрэп. Тиефэнд бэмышIэу Чабэм щы­Iагъ, аужырэ купэу ащ кIуа­гъэ­хэм ахэтыгъ. Илъэс пчъа­гъэм лажьи мылъкоу ыугъоигъэм къыхихынышъ, Чабэм кIонэу ащ зырехъухьэм, илъфыгъэхэр къыугъоихи ариIуагъ: «Мары шъо къышъутефэрэр, мыр сэ къыстефэрэр ары. Рэзаджэ шъумыхъумэ, мыщкIэ сэ Чабэм сыкIо, хьадж сшIы сшIо­игъу». Къаигъэ фэхъун, зымыдэн, ащ дезымыгъэштэн уна­гъом къикIыгъэп, ащ фэдэ зы­Iон ахэм ахэтэп. Джаущтэу яIорэ яшIэрэ зэхэлъэу Бэчмызэ ежь иахъщэкIэ Чабэм кIуа­гъэ, хьадж къышIи псаоу къэ­кIо­жьыгъ. Джары хьадж зэрэп­шIы­­нэуи щытыр.

Алахьталэм фэшъыпкъэу ылэжьырэ диныр федэ фишIы­нэу тыфэлъаIо, бэгъашIэ хъунэу фэтэIо.

Бэгъушъэ Щэрифат.

Аскъэлай.